گر به‌ محشر خطابِ قهر کند

انبیا را چه جایِ معذرت است

پرده از رویِ لطف گو بردار

کاشقیا را امیدِ مغفرت است

پند است خطاب مهتران آن گه بند

چون پند دهند و نشنوی بند نهند

نرود مرغ سوی دانه فراز

چون دگر مرغ بیند اندر بند

پند گیر از مصائب دگران

تا نگیرند دیگران به تو پند

شب تاریک دوستان خدای

می‌بتابد چو روز رخشنده

وین سعادت به زور بازو نیست

تا نبخشد خدای بخشنده

غمی کز پیش شادمانی بری

به از شادیی کز پسش غم خوری

گرت خوی من آمد ناسزاوار

تو خوی نیک خویش از دست مگذار

نعوذبالله اگر خلق غیب دان بودی

کسی به حال خود از دست کس نیاسودی

دونان نخورند و گوش دارند

گویند امید به که خورده

روزی بینی به کام دشمن

زر مانده و خاکسار مرده

هزار باره چراگاه خوشتر از میدان

ولیکن اسب ندارد به دست خویش عنان

آن که حظ آفرید و روزی داد

یا فضیلت همی دهد یا بخت

موحد چه در پای ریزی زرش

چه شمشیر هندی نهی بر سرش

امید و هراسش نباشد ز کس

بر این است بنیاد توحید و بس

چو حق معاینه دانی که می بباید داد

به لطف به که به جنگاوری به دلتنگی

خراج اگر نگزارد کسی به طیبت نفس

به قهر از او بستانند و مزد سرهنگی

قاضی چو به‌ رشوت بخورد پنج خیار

ثابت کند از بهر تو ده خربزه‌زار

ایستاده سفینه ای بر خشک

بحرهای روان در آن بسیار

هم از اوراق کاغذش الواح

همش از نوک کلک‌ها مسمار

کشتی‌یی لنگرش ز عقدهٔ عهد

[...]

اگر تجارت بحر و سفینه می‌خواهی

سفینه‌ای که در او بحرها بود این است

سفینه‌ای‌ست که گر صد هزار از آن خواهی

کنار بحر هزارش روان به یک چین است

خداوند فرمان و رای و شکوه

ز غوغای مردم نگردد ستوه

ظالم برفت و قاعدۀ زشت از او بماند

عادل برفت و نام نکو یادگار کرد

اگر هست مرد از هنر بهره ور

هنر خود بگوید نه صاحب هنر

چو گرگان پسندند بر هم گزند

برآساید اندر میان گوسپند

سر گرگ باید هم اول برید

نه چون گوسفندان مردم درید