دل که ز عشق آتش سودا دروست

قطرهٔ خونیست که دریا دروست

سبحه شماران ثریا گسل

مهرهٔ گل را نشمارند دل

به که نه مشغول به این دل شوی

[...]

دیدهٔ عاشق که دهد خونِ ناب

هست همان خون که چکد زان کباب

بی اثر مهر چه آب و چه گل

بی نمکِ عشق چه سنگ و چه دل

پیش که هنگامهٔ عالم نبود

غلغل بازیچهٔ آدم نبود

پردگی غیب منزّه ز طنز

بود نهان در تتق کُنُت کَنز

چهرهٔ وحدت خط کثرت نداشت

[...]

ای ز عشقت هر دلی را مشکلی

ای ز شوقت در جنون هر عاقلی

جانم از خلق جهان بیگانه کن

یاد خود را با دلم هم خانه کن

زُمْرَةَ الْمُشْتَاقِ قَدْقَرُبَ الْوِصال

[...]

بهشت و دوزخت با تست در پوست

چرا بیرون زخود می‌جویی ای دوست

اگر تو خوی خوش داری به هر کار

از آن خویت بهشت آید پدیدار

وگر خویِ بدت اندر رباید

[...]

چشمه که می‌زاید از این خاک دان

اشک مقیمان دل خاک دان

نرگس شهلا نبود هر بهار

این که برآید به لبِ جویبار

چشم بتان است که گردونِ دون

[...]

ای شده از قدرت تو ماء و طین

لوحهٔ دیباچهٔ دنیا و دین

قهر تو بی برگیِ ساز جهان

پیشِ تو پیدا همه رازِ نهان

طالبِ تو از همه دارد فراغ

[...]

آتشی شب در نیستانی فتاد

سوخت چون عشقی که در جانی فتاد

شعله تا مشغول کار خویش شد

هر نیی شمعِ مزار خویش شد

نی به آتش گفت کاین آشوب چیست

[...]

گره بسته‌ای داشت طفلی به دست

بیفکند و اندر کمینش نشست

روان طفل دیگر ربودش ز جا

چو بگشود در وی نبد جز هوا

گره بسته دنیا و طفل آن دنی است

[...]

شبی گفتم آن پیر میخانه را

همان از خود و خلق بیگانه را

که ما را بهشت برین آرزوست

خدای زمان و زمین آرزوست

بر آشفت و گفت ای نه درخورد ما

[...]

جهان خلق و امر از یک نفس شد

که هم آن دم که آمد باز پس شد

ولی از جایگه آمد شدن نیست

شدن چون بنگری جز آمدن نیست

تعالی اللّه قدیمی کو به یک دم

[...]

حمد آن حامدی که محمود است

بخشش اوست هرچه موجود است

هرچه مخلوق حضرت اویند

همه تسبیح حضرتش گویند

عارفانی که علمِ ما دانند

[...]

مظهر و مظهر به چشم ما یکی است

آب این امواج و آن دریا یکی است

ز اعتبار ما و تو آمد دویی

همچو ما بذر ز خود کان یک تویی

هرکه او فانی شود باقی شود

[...]

وجودی در همه اعیان، عیان است

ولی از دیدهٔ مردم نهان است

به هر آیینه حسنی نو نماید

ز هر برجی به شکل نو برآید

حقیقت در دو عالم جز یکی نیست

[...]

ای جهان دیده بود خویش از تو

هیچ بودی نبوده پیش از تو

در بدایت، بدایت همه چیز

در نهایت نهایت همه نیز

سازمند از تو گشته کارِ همه

[...]

خبر داری که سیاحان افلاک

چرا گردند گردِ خطّهٔ خاک

درین محرابگه معبودشان کیست

وزین آمد شدن مقصودشان کیست

چه می‌خواهند از این محمل کشیدن

[...]

ای همه هستی ز تو پیدا شده

خاکِ ضعیف از تو توانا شده

هستی تو صورت و پیوند نه

تو به کس و کس به تو مانند نه

زیرنشین عَلَمت کاینات

[...]

دو در دارد این باغِ آراسته

در و بند ازین هر دو برخاسته

درآ از در باغ و بنگر تمام

ز دیگر در باغ بیرون خرام

اگر زیرکی با گلی خو مگیر

[...]

ای ناظر نقش آفرینش

بردار خلل ز راهِ بینش

کاین هفت حصارِ برکشیده

بر هزل نباشد آفریده

هر ذره که هست اگر غبار است

[...]

ای کرمت هم نفسِ بی کسان

جز تو کسی نیست کسِ بی کسان

بی کسم و هم نفسِ من تویی

رو به که آرم که کسِ من تویی

ای زجمال تو جهان غرق نور

[...]