جان دو جهان ز شخص من در سخنست

کان یوسف گمگشته درین پیرهن است

کوته نظران کجا شناسند مرا

چشمی که مرا شناخت هم چشم منست

یک گربه ده و بصد « همی » منصرف است

در اصل یکیست این سخن منکشف است

از کثرت صفر اگر الف گشت هزار

الف راست بصورت و بمعنی الف است

پامال شود بفتنه هر مال که هست

گردد شب غم روز و هر اقبال که هست

چون عاقبت اینست چه تشویش کنیم

روزی بشب آریم بهر حال که هست

کشتیست دو کون و ما تماشا گر کشت

از بهر تماشاست چه زیبا و چه زشت

در دانه اگر طمع نکردی آدم

کی رانده شدی بخواری از باغ بهشت

مقصود خدا ز خلق اسرار دل است

صد یوسف جان غلام بازار دل است

راضیست خدا از آنکه راضیست دلی

آزار خدا و خلق آزار دل است

بی صبر نصیب کس در این مایده نیست

بی صبر نپخت دیگ و این قاعده نیست

در حکمت کار اگر بود صبر تو را

معلوم نکنی که صبر بی فایده نیست

در غیبت بیگنه یکی پرده در است

وانکس که زنا کند پس پرده درست

زانی بحضور و این بغیبت ز هوا

اینستکه غیبت از زنا سخت ترست

بخشش نبود جز صفت حضرت دوست

آزاده کسی که بخشش عادت و خوست

در صورت بندگی خداوند بود

هر بنده که سیرت خداوند در اوست

آن نیست هنر که خانه پر گنج و زرست

گر شاد کنی دل خرابی هنر است

گر گرسنه یی بلقمه یی سیر کنی

از خانه کعبه ساختن خوبترست

آنکس نعمش زیاده باشد همه وقت

کو خوان کرم نهاده باشد همه وقت

در سفره چو غنچه گر همه نان تهیست

باید که چو گل گشاده باشد همه وقت

ممسک بجهان به بیش و کم محرومست

با گنج زر از فیض درم محروم است

در شیره جان او بود لذت بخل

بیچاره ز لذت کرم محروم است

با خلق اگر غرض نباشد سخنت

بوی نفس جان وزد از دم زدنت

از نقش غرض بشوی دل کان عرضست

تا جوهر جان شود سراپای تنت

آنرا که هنر نباشد و پایه بخت

هرگز نشود کسی بزیبایی رخت

از میوه شجر عزیز باشد نه ز برگ

بی میوه چه سود برگ رنگین بدرخت

ای دانش خود گشته هنر در نظرت

وز فخر گذشته است از عرش سیرت

گر همسفر عارف سالک گردی

جایی برسی که عیب باشد هنرت

در باغ می از نیک و بد مردم مست

چون میوه زهر ناک و شیرین همه هست

دانا که هلاک جاهلان دید در او

کرد این شفقت که در بر وی همه بست

غیر از ره عیش گرچه دلخواهی نیست

غافل مرو این راه که بی چاهی نیست

هر چند روی چون ره بی عاقبت است

غیر از ره بازگشتنت راهی نیست

ای خفته که راه بیخودی پیشه تست

شیطان غرور در رگ و ریشه تست

برخیز که آنکه در بر تست بخواب

هیچست همین صورت اندیشه تست

هر تازه خطی که بهر زو با تو یکیست

دیویست بمعنی و بصورت ملکی است

این سبزه خط که خوانیش مهر گیا

فردانگری که این چه خار و خسکی است

شهوت ضررش مگو که حالی پیداست

از شیر ژیان خرد مثالی پیداست

از کوزه چو قطره قطره آب چکد

آنروز که کوزه گشت خالی پیداست

وصلت نه بنسبت و به بختی که بداست

کادم نشود کسی بدرختی که بداست

این شیوه ز باغبان بیاموز که شاخ

پیوند کند بهر درختی که بداست