پر دلی باید از عوایق دور
تا درین خلوتش دهند حضور
پر دلی کو ز جان نیندیشد
سخن آب و نان نیندیشد
گشته تسلیم ره نماینده
تا چه گردد ز وقت زاینده؟
تحفهٔ جان نهاده بر کف دست
روی دل کرده در سرای الست
سر به دریای «لا» فرو برده
تن به مرگ آشنا فرو برده
تا چو در وی کند سعادت رو
تخته بیرون برد به ساحل «هو»
خاطری تیز و فکرتی ثاقب
واردات جمال را راقب
در بر وی حواس بر بسته
به نظرهای خاص پیوسته
ترک این عدت و عدد کرده
هر چه غیر از خداست رد کرده
رستمی پشت کرده بر دستان
روی در تیغ کرده چون مستان
یاد او میکنی، به زاری کن
سر او را خزینه داری کن
به زبان نفی کن، به دل اثبات
تا دلت پر شود ز عزت ذات
چه به چپ در دهی ندا از راست؟
که جزو هر چه هست جمله هباست
از زبان در دلت گشاید راه
معجز لا اله الاالله
گله در چول و غله اندر چال
نتوان داشت چله از سر حال
از چهل خصلت ذمیمه ببر
تا تو در چله فرد باشی و حر
چیست آن کبر و نخوت و هستی
غضب و کید و غفلت و مستی
بطر و ریب و حرص و بخل و حیل
بغض و بدعهدی و دروغ و دغل
شهوت و غمز و کندی و تیزی
فسق و بهتان و فتنهانگیزی
طیش و کفران و مردمآزاری
هزل و غذر و نفاق و خونخواری
حسد و آز جبن و زرق و ریا
کسل و ظلم و جور و حقد و جفا
آنچه گفتم به خویشتن مپسند
عکس اینها ببین و کارش بند
پس به خلوت نشین و زاری کن
در فرو بند و چله داری کن
هر که زین پر شد و از آن خالی
در ممالک ولی شد و والی
دل او دفتر فرشته شود
به حروف دگر نبشته شود
خلوت اینست و چله این باشد
صفت عارفان چنین باشد
دل، که خالی نگشت بازاریست
خیز و خالیش کن که این کاریست
آنکه فرمود کار به عین صباح
گر به اخلاص نیست، نیست مباح
مهل اندر دل خود از وسواس
اثری از غرور «الخناس»
اگر این «قل اعوذ» برخوانی
«قل هوالله» باشدت ثانی
چون قوی دل شدی ز عالم غیبب
هر چه خواهی بیابی اندر جیب
مرغ همت ز گنج خانهٔ حال
بر وجود بگستراند بال
به مرید ار خبر دهند از غیب
در چنین حالتی نباشد عیب
تا به شیخش یقین درست شود
به ریاضت امین و رست شود
بشناسد جزای رنج که برد
به چنان دستگاه و گنج که برد
نظر شیخ بر دلش تابد
راز دلها برمز دریابد
شودش ذهن از آن زبان بستن
به حدیثی چو گوهر آبستن
دل او گنج هر بیان آید
وز دلش بر سر زبان آید
به چنین نیستی چو گردد هست
دلش از جام فقر گردد مست
نسیه و نقد خود بر اندازد
صدق دستور حال خود سازد
چو ز دلها شود به صدق آگاه
در دل او شود ز دلها راه
هر چه را بر دلش گذر باشد
شیخ را چون از آن خبر باشد
مهربان و شفیق او گردد
به دل و جان رفیق او گردد
ز سماع و حدیث و خفت وز خورد
آن پسندد برو که بتوان کرد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی ویژگیهای عارفان و مسیر آنها به سوی خداوند میپردازد. شاعر تأکید میکند که برای رسیدن به وحدت وجود و درک عمیق حقیقت، انسان باید از موانع و تعلقات دنیوی دور شود و با دل و جان خود به خلوت بنشیند. در این مسیر، فرد باید از صفات زشت مانند کبر، حسد و دروغ دوری کند و به صفات نیکو روی آورد. او از اهمیت اخلاص و خلوص دل در این سفر روحانی سخن میگوید و به عارفان توصیه میکند که با توجه به خداوند و حضور در حال، به معرفت واقعی برسند. در نهایت، او به معلوم بودن آثار این تلاشها در جان و دل عارف اشاره میکند و از خواندن ذکر و دعا به عنوان راهی برای تقویت ارتباط با خدا یاد میکند.
هوش مصنوعی: برای دستیابی به این سکونتگاه و حال خوش، انسان باید از موانع و مشکلات فراتر برود و با شجاعت و دل بزرگ وارد آن فضا شود.
هوش مصنوعی: شخصی با دل بزرگ و دلیر وجود دارد که به مسائل مهمتر از نیازهای روزمره مانند آب و نان فکر میکند و به دغدغههای بزرگتری توجه دارد.
هوش مصنوعی: آیا زمان نشاندهنده چیزی خواهد شد که به آن تسلیم شدهایم؟
هوش مصنوعی: هدیهای که روح من بر دستانم قرار داده و دل را در خانهٔ وجودم قرار داده است.
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره به گویی فردی دارد که تمام وجودش را به عدم و نیستی سپرده و در عین حال، با مرگ و فنا آشنا شده است. او به نوعی به عمق حقیقت عدم رفته و به آرامی به پذیرش سرنوشت خود نزدیک میشود.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که وقتی خوشبختی و سعادت را در زندگی به دست میآوری، باید آن را با خود به سواحل امن و آرام ببری و از آن بهرهمند شوی. در واقع اشاره دارد به این که انسان باید از برکات زندگی و فرصتهای خوب به خوبی استفاده کند و آنها را در جای مناسب نگهدارد.
هوش مصنوعی: این جمله به تواناییهای ذهنی و فکری اشاره دارد که به دقت و تیزبینی در درک و مشاهده زیباییها و جلوههای ظاهری میپردازد. چنین فردی با ذهنی شفاف و نگاهی تیز، قادر است جزئیات زیبایی را بهخوبی درک کند و از آن لذت ببرد.
هوش مصنوعی: در کنار او، حواس من همیشه تحت تأثیر نگاههای خاص او قرار دارد.
هوش مصنوعی: ترک هرچه جز خداست و به شمارش و عددهای دنیوی اهمیت ندهیده است.
هوش مصنوعی: رستم به طرز خاصی بر دستانش تکیه زده و چهرهاش را به سمت تیغ (سلاح) قرار داده، همانطور که مستان و شادمانان به زندگی خود میپردازند.
هوش مصنوعی: به یاد او بیفت، با دلتنگی و اشک، محبت و احترام خود را به او ابراز کن.
هوش مصنوعی: به زبان نشان نده که چه چیزی را قبول نداری، اما در دل خود آن را بپذیر و یقین کن تا احساس کنى که پر از احترام و عظمت روح خود هستی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر از راست یا چپ ندا یا صدایی به گوش برسد، بیفایده و بیمعناست، زیرا هیچ چیزی در این دنیا واقعی و باارزش نیست. همه چیز در اصل بیمعنا و ناپایدار است.
هوش مصنوعی: از دل شما، کلامی میجوشد که راهی به سوی معجزه و حقیقت بیان لا اله الاالله میگشاید.
هوش مصنوعی: در جایی که گله و غله وجود دارد، نمیتوان انتظار داشت که حال خوبی داشته باشیم. اگر در موقعیتی سخت و دشوار باشیم، نمیتوانیم به آرامش و رفاه دست پیدا کنیم.
هوش مصنوعی: برای اینکه در گروه افراد برتر و بزرگ قرار بگیری، باید از ویژگیهای ناپسند دوری کنی و خود را از آنها پاکسازی کنی.
هوش مصنوعی: این جمله به بررسی احساسات و ویژگیهای منفی انسانی میپردازد و از انسان میپرسد که چرا به غرور، تکبر، خشم، فریب، بیخیالی و نشئگی دچار شده است. این سؤال نشاندهنده تعمق در رفتارها و حالاتی است که موجب دوری از واقعیات میشود.
هوش مصنوعی: این عبارت به ذکر صفات منفی و ناپسند میپردازد که عبارتند از: خمرخواری، تردید، حرص و آز، بخل و طمع، نیرنگ و فریب، کینهتوزی، بیوفایی، دروغ و فریبکاری. تکیه این جمله بر ویژگیهای ناپسندی است که میتواند به روابط انسانی آسیب بزند.
هوش مصنوعی: تمایلات نفسانی، نیرنگ و فریب، کندی و تندی در رفتار، فساد و اتهام زنی، و برانگیختن فتنهها.
هوش مصنوعی: کسانی که به نفاق و دروغگویی مشغولند، معمولاً به مردم آسیب میزنند و به جای شکرگزاری، ناسپاسی میکنند. این رفتارهای زشت شامل دروغ و فریب، آزار دیگران و خشونت میشود.
هوش مصنوعی: حسادت و طمع، ترس و فریب، خست و ظلم، ستم و کینه و بیرحمی از صفات ناپسند و زشت هستند.
هوش مصنوعی: آنچه که به خودت گفتم را قبول نکن، بلکه به این چیزها نگاه کن و به کارهای آن پرداز.
هوش مصنوعی: از تنهایی بهره ببر و در گوشهای از دل خود غم و اندوه را بیان کن و به خودتان زمان بده تا با احساساتتان کنار بیایید.
هوش مصنوعی: هر کسی که از این پر (یعنی علم و فهم) پر شود و از بیخالی (جهالت و نادانی) دور بماند، در سرزمینها به مقام حکمرانی و ولایتی دست پیدا میکند.
هوش مصنوعی: دل او مانند دفتری است که فرشتگان در آن مینویسند، اما با حروف و نوشتاری متفاوت.
هوش مصنوعی: این مکان، مکان تنهایی و دوری از مردم است و چله به معنای دوران سختی و آزمون برای عارفان به شمار میرود. عارفان در چنین حالتی به صفات خاصی دست مییابند.
هوش مصنوعی: دل مثل یک بازار خالی است، پس برخیز و آن را پر کن، چرا که این کار مهمی است.
هوش مصنوعی: کسی که گفت اگر کار در روشنایی صبح با نیت خالص نباشد، انجام آن کار جایز نیست.
هوش مصنوعی: در دل خود به احساساتی مانند وسواس و غرور اجازه نده.
هوش مصنوعی: اگر این «قل اعوذ» را بخوانی، بسان این است که «قل هوالله» را با تأکید میگویی.
هوش مصنوعی: زمانی که با ارادهای قوی و دل مطمئن به عالم ناشناخته وارد شدی، هر چیزی را که بخواهی، به راحتی در دسترس تو خواهد بود.
هوش مصنوعی: مرغ اراده و خواسته، از گنجینهٔ حالتی که در درون دارد، بال و پر خود را بر گسترهٔ وجود میگشاید.
هوش مصنوعی: اگر به مرید بگویند که از عالم غیب خبر دارد، در این شرایط اشکالی ندارد.
هوش مصنوعی: برای اینکه به شیخ خود یقین درست و واقعی پیدا کنی، باید با تلاش و تمرین خود را آماده کنی و رستگار شوی.
هوش مصنوعی: درد و سختی که فرد متحمل میشود، در نهایت باید به نوعی پاداش یا نتیجهای ارزشمند تبدیل شود. این فرد باید بداند که زحماتش به چه چیز باارزشی منجر خواهد شد.
هوش مصنوعی: نگاه شیخ به دل انسان میتابد و این به او کمک میکند تا رازهای نهفته دلها را کشف کند.
هوش مصنوعی: ذهن انسان از بیان نکردن، پر از افکار و نظریات ارزشمندی میشود، درست مانند اینکه چیزی باارزش و زیبا در دل خود دارد که هنوز به دنیا نیامده است.
هوش مصنوعی: دل او منبعی از سخن و گفتار است و آنچه که در دلش میگذرد، بر زبانش جاری میشود.
هوش مصنوعی: زمانی که انسانی با عدم و بیمعنایی روبرو شود، دل او همچون کسی خواهد شد که از شراب فقر سیراب شده و مست میگردد.
هوش مصنوعی: اگر بدهی و طلب خود را فراموش کنی، صداقت و راستی به تو کمک میکند تا وضعیت خود را بهبود بخشی.
هوش مصنوعی: وقتی کسی از روی صداقت و راستگویی از دلهای دیگران باخبر شود، در دل او نیز راهی به سمت دلهای دیگران ایجاد میشود.
هوش مصنوعی: هر چه در دل انسان بگذرد و او را مشغول کند، اگر شیخ از آن آگاه باشد، برای او ارزشمند است.
هوش مصنوعی: او با مهربانی و محبتش به دل و جان ما نزدیک میشود و رفیق ما میگردد.
هوش مصنوعی: از آواز و گفتوگو و خواب و خوراک آنچه را که برای او جذاب است، میتوان انجام داد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.