م . ف ثانی در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۱۳ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۳۸:

کشی و فیریدن:

کشی خودستایی کردن است.

چنانکه کش و فش=کرّ و فرّ می‌آید

شاید اینجا نظر به کش و فرّ بوده است که فیریدن به شکل مصدری [جعلی یا صحیح؟!] آمده

یا شاید از فَرِی[زهی، خوشا، صوت تحسین] باشد که مکمل خودستاییست

شاید هم فیریدن، پیریدن[پیراییدن] باشد که بعید است

غنج: نیز ناز و عشوه است

م . ف ثانی در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۲ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۰۴ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۳۲ - در رثای ابوالحسن مرادی:

طبق چاپ استاد نفیسی قدیم‌ترین منابعی که این شعر را ذکر کرده‌اند تحفة الملوک و لباب الالباب‌اند که در هر دو این منابع تنها دو بیت ابتدایی این شعر موجود است.

با در نظر گرفتن شیوه کار عوفی در لباب الالباب بنده گمان می‌کنم که در زمان او هم این شعر از بین رفته بوده و فقط همین دو بیت ابتدایی ذکر می‌شده است.

احتمالا همین دو بیت مرثیه رودکی‌ست و باقی ابیات مرثیه مولاناست که از رودکی تضمین کرده است. و چنین تضمین‌هایی برعکس تصور عزیزان به هیچ عنوان از مولانا بعید نیست.

دیگر منابع ذکر شده از جمله تذکره آتشکده و هفت اقلیم و مجمع الفصحا و خزانه عامره و سفینه خوشگو همگی از منابع متأخرتر هستند که از قضا به خطا در انتساب اشعار دیگران به رودکی مشهور‌اند.

م . ف ثانی در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۲۴ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۲۵:

چهره تو مانند روز روشن، دلیل و برهان یکتاپرستان است. و گیسوی تو مانند شب کافران در شکاف گور، سیاه و تاریک است.

من بر همه عاشقان پیشی گرفته‌ام، چرا که زیبایی تو بر جمیع زیبارویان مقدم است، مانند حرف تاکید «قدّ» که در کلام عرب بر دیگر حروف تاکید مقدم است.

م . ف ثانی در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۵۴ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۱۷:

این جهان چون خواب‌آلوده‌ای‌ست که تمام کارهای او کج و معوج است و به آنچه می‌کند هشیار نیست. کسی می‌تواند این مسئله را فهم کند که دلش بیدار و هشیار باشد. یعنی که خود، به معرفت دل، فراتر از جهان خواب‌زده باشد.

جهانی که لطف و احسان آن در مقام و مرتبه بدی کردن است. یا -اگر بد را به معنای غیر مطلق [نادرستی و ناراستی] بگیریم- جهانی که در مواقع نادرست و با افراد نادرست نیکی می‌کند. و آنگاه که باید با بیماران غمخواری و مراقبت کند، دشمن‌وار به شادی می‌نشیند.

در چنین جهانی که هیچ پایداری و راستی در آن نیست، از چه پیوسته ساکن نشسته‌ای؟

افکار آن ناراست و افعالش نارواست، اما به ظاهر خوب و زیبا می‌نماید

م . ف ثانی در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۱ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۴:

یکی زین برزن ناراه بر شو

که بر آتش نشانی برزنی را

ظاهرا برزن مصراع دوم آتشکده‌ی آذربرزین مهر در خراسان است. اشاره به این آتشکده با کلماتی چون برزن، برزین، آتش‌برزین و.. سابقه ادبی دارد. همچنین بیت با معنای کلی شعر نیز هماهنگ خواهد بود.

 

با احتساب این مورد و با در نظر گرفتن اینکه آتشکده آذربرزین در خراسان قرار دارد، می‌توان گفت احتمال اینکه شعر را رودکی گفته باشد از قطران بیشتر است.