مرتضی عبّاسی
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی
مرتضی عبّاسی در ۶ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۵ مرداد ۱۳۹۶، ساعت ۱۳:۳۷ دربارهٔ سعدی » مواعظ » مثنویات » شمارهٔ ۳۲:
دربارهی واژهی مورد بحث در مصراع نخست از بیت دوم و اینکه آن را "مالا" بخوانیم و یا "ملا"، نظر به مفهوم کلام (که نعمت نیست ما را) و نیز اینکه سعدی دو بیت از این شعر را در حکایت دوم از باب سوم گلستان نیز آورده و آنجا از دو امیرزاده سخن گفته که یکی مال میاندوزد و دیگری علم (یکی به سلطنت میرسد و دیگری در مسکنت میماند) و نیز بر اساس اقدم نسخ که متن مُصَحَّح مرحوم فروغی بر پایهی آن صورت گرفته پر بدیهی است که واژهی درست "مال" با همان الف اطلاق و کثرت (مالا) است و نتیجتاً "ملا" (به هر معنی) محلّی از صحّت ندارد؛ گو اینکه نمونههای بسیاری بر اینکه مالداری مزید ظلم و ضلال و خود مایهی وبال صاحب آن بوده شاهد است.
امّا مور و مالیدن: همانگونه که دوستی نیز اشاره کردهاند و در تمام نسخ هم از لفظ "مالیدن" (طلی کردن و اندودن) استفاده شده، باید بگوییم سخن ناظر و دائر بر انتفاع و سودمندی و احتراز از گزند و آسیبرسانی است، و به هیچ روی اشاره به انظلام که برخی اشاره کردهاند ندارد و مصادیق دیگر آن را نیز به فراوانی در جایجای کلام سعدی (گلستان، بوستان و مواعظ) میتوان دید.
نکتهی آخر اینکه سعدی التقاطی است و اندیشهی او در طرز بخصوصی منحصر نیست.