آرمان تولایی
آرمان تولایی در ۱ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۷:۱۹ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۷۴:
در مورد خیام به ادیب ، ریاضی دان و ستاره شناس بودن اشاره شده است، اما به نظر من خیام قبل از همه این ها "روانشناس" بوده است.
از این رو فقط با مطالعه آثار افرادی مانند نیچه و فروئید می توان به عمق اشعار خیام پی برد.
اما خیام در این شعر به انتقاد از شیوه تفکر ایده آل گرایانه پرداخته است ، شیوه تفکر ایده آل گرایانه هم در زندگی شخصی و هم در عالم سیاست جز بدبختی برای انسان چیزی به ارمغان نمی آورد و تنها کاربرد مفید آن برای انسان در زمینه ریاضیات است که خیام خود ریاضی دان بوده است. در مورد بدبختی های تفکر به شیوه ایده آل گرایانه پیشنهاد می شود کتاب فراسوی تناقض یا راز شیطان مطالعه شود که پس از جنگ جهانی دوم و شکست حکومت های فاشیستی و ایده آل گرا در اروپا نوشته شده است.
اما در مورد جنبه فردی تفکر ایده آل گرایانه که خیام در این شعر به آن پرداخته منظور آن است که چون حالت مطلوب و ایده آل انسان همیشه قابل دستیابی نیست بنابراین در صورت براورده نشده انتظار انسان در رابطه با رسیدن به هدفی نباید خود را با وسواس فکری دوچار حالت های روحی مانند پشیمانی و اضطراب و خودخوری کرد...
این جهان حکم فضای پیوسته ای از احتمالات را دارد و بسیاری از امور تصادفی و شانسی هستند و از اراده انسان خارج هستند و کنترل آن ها برای انسان غیر ممکن است.
از طرفی چون انسان با اصول تفکر تسلیسی و ریاضی به صورت ایده آل با دقت بی نهایت به موضوعات فکر میکنه ولی در عمل دقت انجام امور توسط انسان محدود است بنابراین نتیجه دلخواه و ایده آل حتی در صورتی که مسئله شکل دادن به جسم نرم و شکل پذیری مانند موم باشد نیز بدست نمی آید، و نباید خاطر خود را از این جهت آزرده کرد.
این بیت به درد کسانی می خورد که "شخصیت وسواسی مجبور" دارند.
آرمان تولایی در ۴ سال قبل، شنبه ۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۳:۰۴ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هیچ است [۱۰۷-۱۰۱] » رباعی ۱۰۴:
این رباعی انسان را به یاد این جمله از نیچه می اندازد:
"دلاور ترین افراد در میان ما کمتر دل آن چیزی را دارند که به راستی می دانند"
و اما خیام به راستی دل آن چیز را داشته است.
آرمان تولایی در ۴ سال قبل، شنبه ۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۲:۵۹ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هیچ است [۱۰۷-۱۰۱] » رباعی ۱۰۳:
خیام شخصیتی بسیار شجاع داشته است، منظورم شجاعت فکری و فلسفی است ، جایی که نیچه می گوید "دلاور ترین افراد نیز در میان ما کمتر دل آن چیزی را دارند که به راستی می دانند"
و اما خیام به راستی دل آن چیز را داشته است ...
خیام با وجود درک پوچ بودن دنیا و فنا شدن آدمی پس از مرگ هرگز به خودفریبی و خرافات پناه نبرده است و همواره وجود دنیای دیگر را بدور از عقل و منطق دانسته و مفهوم آخرت را تنها وسیله ای برای فرار از واقعیت مرگ و نیستی دانسته است که بزدلان به آن پناه می برند.
آرمان تولایی در ۴ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۱۹ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۰:۴۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۴۹:
چون برسی به کوی ما خامشی است خوی ما
زان که ز گفت و گوی ما گرد و غبار می‌رسد
قسمت کلیدی این شعر بیت فوق می باشد که معلوم میشه متاسفانه دوستانی که حاشیه نوشتند اصلا مضمون شعر را درک نکردن ...
آرمان تولایی در ۵ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۱۹ بهمن ۱۳۹۷، ساعت ۰۲:۵۲ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۷۲:
مردم باستان این اعتقاد را داشتند که سرنوشت آدمی از روی موقعیت ستارگان قابل پیش بینی است و این اوضاع کواکب است که اقبال و سرنوشت آدمیان را رقم می زند. حتی بعضی ها با مشاهده موقعیت ستارگان به پیشگویی می پرداختند. خیام در این رباعی این اعتقاد خرافی را نفی می کتد.
خیام همواره به وضوح تمام اعتقاد های خرافی و دینی را نفی کرده و به این اعتقادات طعنه زده است.
آرمان تولایی در ۵ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۸ تیر ۱۳۹۷، ساعت ۰۲:۲۳ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۲۸:
خورشید به گل نهفت می‌نتوانم:
نمی توانم خورشید حقیقت را با گِل خرافات بپوشانم
و اسرار زمانه گفت می‌نتوانم:
اما از طرف دیگر چون واقعیت های هستی با اعتقادات مذهبی حاکم بر جامعه تناقض دارند ، نمی توانم واقعیت ها را برای مردم بازگو کنم و این واقعیت ها باید مانند یک راز نزد من باقی بمانند.
از بحر تفکرم برآورد خرد:
با تفکر کردن فراوان و به کمک عقل و خرد
دری که ز بیم سفت می‌نتوانم:
به گوهر گران بهای حقیقت رسیدم که متاسفانه به دلیل ترس از فشار های جامعه مذهبی ، نمی توانم آنگونه که شایسته است تفکراتم را ارائه کنم.
آرمان تولایی در ۶ سال و ۹ ماه قبل، شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۶، ساعت ۰۳:۱۷ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هرچه باداباد [۱۰۰-۷۴] » رباعی ۸۴:
ضمن تایید نظرات دوست گرامی سهیل قاسمی باید اضافه کنم؛
این رباعی خیام رباعی بسیار پر محتوای است که من به شخصه معنی آن را تنها پس از مطالعه کتاب"غروب بت ها " ی نیچه درک کردم.
نیچه نیز به مانند خیام مراحل رشد فلسفی بشر را تقسیم بندی کرده است.
نیچه مراحل رشد فلسفی انسان را با مراحل شبانه روز استعاره کرده و لفظ "نیم روز" را برای رشد کامل فلسفی انسان بکار برده است ، خیام همین مراحل را با محصولات مختلف درخت انگور استعاره کرده و لفظ "شراب" را برای رشد کامل فلسفی انسان بکار برده است.
اما شراب چه ویژگی دارد که دیگر محصولات درخت انگور ندارند؟
ویژگی بارز شراب این است که از گزند گذر زمان در امان است و هر چقدر از عمر آن بگذرد بر ارزش آن افزوده می شود درست مانند اشعار خود خیام که تاریخ انقضا ندارند.
اما در باب عظمت جایگاه فکری خیام؛
نیچه خود در باب کمالات خود می گوید:
"بلند پروازی من آن است که در ده جمله چیزی را بگویم که کسی دیگر در یک کتاب می گوید، که کسی در یک کتاب هم نمی گوید."
اما خیام کسی است که یک کتاب اندیشمند بزرگی همچون نیچه را در یک رباعی خلاصه کرده است!
آرمان تولایی در ۶ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۵ تیر ۱۳۹۶، ساعت ۰۵:۱۰ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۹:
در ادامه توضیحاتم باید اصافه کنم؛
اولا خیام در بیت:
اجرام که ساکنان این ایوان اند / اسباب تردد خردمندان اند
به نحوی با استفاده از مفهوم زیرمجموعه به پیچیدگی این جهان اشاره کرده است؛ اجرام آسمانی از طرفی خود جزئی از جهان هستی می باشند و از طرف دیگر وسیله به وجود آمدن حیات (آمدن و رفتن) هستند.
دوما خیام در بیت:
هان تا سرچشمه خرد گم نکنی/ کانان که مدبرند سرگردانند
با توجه به توضیحات بیت اول به این حقیقت اشاره کرده که انسان چون خود زیر مجموعه ای از جهان هستی می باشد و سیستم تفکر او در چرخه حیات تکامل پیدا کرده است هرگز قادر نخواهد بود به شناختی کامل از جهان هستی دست یابد.
آرمان تولایی در ۶ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۵ تیر ۱۳۹۶، ساعت ۰۴:۴۰ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۹:
به نظر من با توجه به جهان بینی خیام این شعر به این صورت می باشد:
اجرام آسمانی که در جهان وجود دارند
از نظر خردمندان وسیله ای برای آمدن و رفتن (چرخه زندگی) هستند.(از نظر خردمندان علت به وجود آمدن حیات عوامل طبیعی می باشد)
هان تا سرچشمه خرد گم نکنی (طعنه به عقل بشری چه مذهبی و چه علمی و غیر مذهبی)
انانی که مدبر هستند و برای مردم عادی تئوری می دهند (چه مذهبی و چه علمی) خودشان نیز حیران و سرگردان هستند.