آفت بم
آفت بم در ۲ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۱۴ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۱۶:۲۶ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هرچه باداباد [۱۰۰-۷۴] » رباعی ۷۴:
نکته اول " می مغانه" است.
می یا شراب قدمتی طولانی در فرهنگ و تاریخ ایرانیان دارد و یکی از اصیل ترین نماد فرهنگی ایران به شمار می رود و هیچ شاعری نیست که به آن در اشعار خود، اشاره نکرده باشد. شراب شیراز خود یک نمونه بارز فرهنگ در جایگاه جهانی است که هنوز بدین نام می خوانندش. حال پس از سقوط ساسانیان و آیین و کیش ایران باستان و حرامیت آن در مذهب جدید مشخص است که تهیه و مصرف آن فقط در دست کسانی بوده که به آیین و کیش بهدینان خود بوده اند. "مغان" که در فرهنگ نامه ها به معنی مزدیسنی و زرتشتی می باشد، نشانه هویت و کیش گذشته ایرانیان است و "می مغانه" اشاره به شرابی که توسط ایرانیان و بهدینان تهیه می شده دارد، زیرا ما هیچگاه "شراب اعراب" یا "می اسلامی" که صریحاً در آن مذهب حرام است نداشته ایم.
نکته دگر در مصرع دوم و واژگان "کافر" "گبر" "بت پرست" است که خود دلالت دارد به مصرع اول.
واژه "کافر" به معنی بی دین و لا مذهب و به طور اختصاصی به آنکه پیرو ادیان توحیدی نیست اشاره می شود مانند ،مزدکیان، زندقیان و زرتشتیان و امثال آیین کهن ایران که پیرو مذاهب ابراهیمی نبوده اند.
واژه "گبر" نیز علی الاطلاق به بهدینان و زرتشتیان اشاره دراد و بعضی از زبانشناسان معتقد هستند که واژه گبر و گابر و کافر از یک ریشه منشع دارند و به یک معنی نیز هست و نیز واژه "بت پرست" که به اعراب جاهلیت نیز اطلاق می شده است.
از بیت اول چنین می توان نتیجه گرفت که خیام نه تنها با بهدینان و دارندگان آیین باستان ایران حشر و نشر داشته و با آنان شراب یا شراب آنها را می نوشیده، بلکه کسی وی را اصولاً مسلمان نمی پنداشته و شاید او را گبر و کافر و بت پرست هر آیینی دگر می دانند.
آفت بم در ۲ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۱۴ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۴۵ دربارهٔ جامی » هفت اورنگ » سلسلةالذهب » دفتر سوم » بخش ۱۶ - حکایت هرمز بن کسری و منادی فرمودن وی سپاه را که به کشت کس درمیایید و بریدن گوش آن کس که آن منادی را گوش نکرد:
یکی از نکات مهم در این شعر زیبای جامی آن می باشد که بیت 15 و 16 اشاره دقیقی به معنی واژه "مغان" دارد و تمامی شاعران نیز به همین معنی از آن بهره برده اند:
"کای برافتاده از تو کیش مغان"
و کیش مغان همان آیین گذشته ایرانیان و بهدینان می باشد که شاعر بدان اشاره می کند. از آنجا که داستان هرمز پسر کسری است و شخصیت های داستان همه متعلق به ایران باستان است و نه دیار دگر، درک این مطلب بسیار ساده و اشاره جامی و تمامی شاعران بزرگ ایران کاملا منطقی و درست می باشد در باب معنی کلمه "مغان".
در ادامه شاعر می فرماید:
"اصل دین مغان کم آزاریست
جستی آزارم این چه دیدنداریست"
و نکته بسیار جالب اشاره به ماهیت اصلی آیین و دین مزدیسنی و آن "کم آزاریست" که نشان دهنده شخصیت و جایگاه انسانی ایرانیان در طول تاریخ دراز آنها می باشد.