گنجور

حاشیه‌گذاری‌های امیرالملک

امیرالملک


امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، جمعه ۱۳ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۰۱ در پاسخ به جهن یزداد دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۶۰ - ایضا در مدح سلطان سنجر:

کافیست قصیده دیگر انوری با مطلعِ

به سمرقند اگر بگذری ای باد سحر

نامهٔ اهل خراسان به بر خاقان بر

را بخوانید که وجهی دیگر از رابطه شاه و شاعر را دریابیم. آنجا پسر خوانده سنجر را نوعی منجی خوانده و هیچ نفاقی در شعر احساس نمی‌شود.  در مورد خیلی از اشعار انوری وضعی از سپیدکاری (دو رویی) را نمی‌بینم. 

البته در کار خیلی شاعران مادح این نفاق هست چنانکه رابطه متنبی و ممدوحش کافور پر از دورویی بود و در آخر هم به هجو کافور ختم شد. ولی رابطه او با صیف الدوله بسیار عمیق و پر شفقت بود.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۳۵ در پاسخ به deargoli deargoli@gmail.com دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۶۰ - ایضا در مدح سلطان سنجر:

در بیت آرایه تشبیه مشروط است.

یعنی اگر فرض کنیم دل و دست انسان به مثابه دریا و معادن باشد آنگاه دل و دست پادشاه ما چنین است، از جود بخشش بسیاری که دارد.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۴ در پاسخ به موهبت بعل دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵:

نقاش ازل چه نسبتی با مفاهیم اگزیستانسیالیسم قرن نوزدهمی دارد؟!

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۴۷ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۵:

این غزل شاهد ذوالفنونی انوری است که دستی عجب در همه علوم از جمله موسیقی داشته.

پرده راهوی از نواهای قدیم موسیقی است. 

بم سه تا کردن از اصطلاحات موسیقی قدیم است. نمیدانم به چه عملی اطلاق می‌شده.

در عمل آوردن یا عمل پرداختن را بیشتر برای ساختن موسیقی به کار می‌برند.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۴۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۶:

پرده قلندر / راه قلندر از گوشه‌های موسیقی بوده.

کم چیزی گرفتن: از چیزی روی برگرداندن و خلاص شدن

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۴۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۶:

پرده قلندر / راه قلندر از گوشه‌های موسیقی بوده.

کم چیزی گرفتن: از چیزی روی برگرداندن و خلاص شدن

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۳۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۰:

از غزل‌های دلکش انوری است.

فتوح در تصوف نذوراتی بوده که مردم به خانقاه می‌داده‌اند.

قبله ملت مسیح هم شراب است.

قول بوالفتوح ترانه‌ایست که گفته‌اند در وزن رباعی باشد و بوالفتوح ظاهرا مطربی بوده خوش الحان و از روی مجاز قول بوالفتوح یعنی ترانه‌ای بسیار نیکو

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۳۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۸:

شمار برگرفتن: محاسبه کردن

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۱۱ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۷:

لبت را گو که تدبیر دیت کن

سر زلفت مبر کو بی‌گناهست

لب قاتل است که عاشق را کشته و اکنون باید به فکر دیه باشد و موی سر بریدن و توبه اثری ندارد. 

در مجالس وعظ، به نشانۀ توبه موی از سر باز می‌گرفتند و گاهی در قدم بر گرفتن در طریق تصوف نیز چنین می‌کردند زیرا که نخست مقام از مقامات سالک توبه است از هر آنچه که پیش از آن می‌کرده.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۰۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۷:

بنامیزد: به نام ایزد. چیزی مثل ماشا الله

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۵۷ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱:

قبا تنگ آمدن یعنی دشوار شدن کار

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۵۶ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵:

اندیک یعنی: خدا را شکر که، باشد که، خوب است که...

بیت نیکو: 

جان و دل در کار تو کردم فدا

کار من این بود دیگر کار تست

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۸:۴۷ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹:

شد بر سر کوی لاف عشقت

سرها همه در سر زبان‌ها

در سر چیزی شدن: فدا شدن، مصرف کردن

آنها که لاف عشق تو را زدند همه مجبور شدند تا سرشان را بر سر حرفشان به باد دهند.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۱:۲۶ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » مقطعات » شمارهٔ ۶۳ - در مدح سلطان اعظم سنجر:

عجب مدح با نازی!

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۲:۰۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰:

به عقیده حقیر غزلیاتی که از اصل قلم انوری باشد از پنجه بیش نیست. اکثر آنهایی که بیت تخلص دارند کم قدر و ارزشترند و آن ایجازگویی و استادی انوری را ندارند. 

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۱:۴۳ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۸:

بنده گشت از بهر تو دل دیده را

گرچه دل را دیده بد همسایه‌ایست

قصد دارم مصراع دوم را با این بیت از رشید وطواط تشریح کنم:

دیده گناه کرد که در تو نگاه کرد

پس چون عقوبت از تو دل بی گناه راست؟

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱:

چیزی که شعر پارسی روز به روز آنرا باخت - و اکنون در سیاه آبادِ ادب افتاده - همین استعمال اضداد است که در این غزل ناب به شکلی ملزوم در هر بیت آمده.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۴ در پاسخ به تضمینی دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱:

به نظر حقیر شما دو چیز را خلط کرده اید. واضح است که غزل مضمون عاشقانه دارد و رباعی حکیمانه است. اما قصیده مدیحه است. نیازی نیست زندگی شاعران را به دو قسم تقسیم کنیم. فقط تفاوت مضمون این قوالب را باید دریافت.

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۴۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸:

سخن سقراط فراخور این شعر است.

 Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα

میدانم که هیچ ندانم.

(و این غایت معرفت انسان است.)

 

امیرالملک در ‫۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۱۸ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸:

این وزن سخت است. از فحول شعرا در آن بسیار گفته اند اما این غزل ایجاز و ظرافت خاصی دارد.

 

۱
۲
۳
۴
۶
sunny dark_mode