گنجور

 
امیر معزی

تیره شد ماه خرد بر آسمان مهتری

خشک شد سرو هنر در بوستان سروری

راست پنداری که جنبان شد زمین از زلزله

پاره شد از جنبش او بارهٔ اسکندری

کس ندید این حادثه کز روز یکساعت شده

در نشیب افتد زبالا آفتاب خاوری

بامداد از دولت و نیک‌اختری ثانی نداشت

چاشتگه فانی شد اندر محنت و شوم اختری

مردمان‌گفتند سعد آید زگردون قسم خلق

چون قران سازد به چرخ اندر زحل با مشتری

قسم فخرالملک نحس آمدکنون پیش از قران

سعد بیرون رفت‌گویی از سپهر چنبری

باغ‌ دولت را مظفر بود و سعد سرفراز

هرکه دیدی غرهٔ دیدار اوگفتی فری

تا که او پژمرده شد بسیار گل پژمرده شد

سرو چون پژمرده گردد گل کجا ماند تری

گرچه وافر بود مالش‌ گشت عصرش مختصر

ورچه کامل بود عقلش گشت عمرش سرسری

چون نگین در حلقهٔ انگشتری شایسته بود

ازچه شدگیتی بر او چون حلقهٔ انگشتری

ای زمین اندر کنارت گوهری با قیمت است

قدر آن‌گوهر بدان با او مکن بدگوهری

زینهار از طبع او نورکریمی نگسلی

زینهار از روی او نقش بزرگی نَستری

گر به پای خویش بسپاری سپردست او تورا

تومگر او را به پای خویش هرگز نسپری

این سخن با تومحال و بیهده است از بهرآنک

تو به‌گوهر نفس فرسایی و صورت پروری

ای سرایی‌کز وجود و از عدم داری دو در

هرچه از یک دردرآری از دگر بیرون بری

گر تو ما را دوستی با آفت است این دوستی

ور تو ما را مادری بی‌راحت است این مادری

ای سپهر بی‌وفا بازی‌گری دانی مگر

کز شگفتی هر زمانی بر مثال دیگری

عالمی را از ثریّا در ثَرَی انداختی

کس نکردست ای عجب زین طرفه‌تر بازیگری

ای نظام‌الدین همی خواهم‌که یک بار دگر

چشم بگشایی و درکار خلایق بنگری

ای شهید بن شهید از درد تو ناچیز شد

بی‌نهایت امتی از شهریار و لشکری

بر دریغ تو خروشان است وگریان باب تو

گاه آن آمد که گویم کم‌خروش وکم‌گری

بندگان خویش را وَیْحَک نبخشایی همی

از تپانچه‌کرده روی لاله‌گون نیلوفری

گشت سرو اندر فراق تو خمیده چون کمان

خوشهٔ سنبل برید‌ه برَ ‌بَرِ مه مشتری

نیستی پیدا ندانم تا کجا داری نشست

ایمن و ساکن همانا خفته اندر بستری

یا به حاجت با نماز و روزه پیش ایزدی

یا به خدمت پیش تخت شاه مشرق سنجری

یا به دیوان با بزرگان شغلها سازی همی

یا به ایوان با ندیمان جفت جام و ساغری

این سعادت باد یارت‌ کز قضای ایزدی

گشته با حضرت چو مظلومان به تابوت اندری

تو ملک بودی و دیوی شخص تومجروح‌کرد

تا ز چشم آدمی پنهان شدی همچون پری

زان سپس کز دست شیران جهان خوردی شراب

کی‌گمان بردم‌که از دست سگی شربت خوری

روز عاشورا به زاری‌ کشته گشتی چون حسین

زان سعادت با حسین اندر شهادت همسری

صدر عالم بودی و هرگز ندانستم که تو

صدر بگذاری و از عالم به زودی بگذری

شاه مشرق را پدر بودی کجا رفتی کنون

کز پسر گشتی جدا وز لشکرش‌ گشتی بری

گرچه از سوز تو روز ما چو روز محشرست

شاه مشرق را شفاعت خواه روز محشری

گر هوا از بوی خلقت بود مشکین شصت سال

شد زمین از بوی خلقت تا قیامت عنبری

ازکنار صفهٔ زرین اگر غایب شدی

با پدر در خلد رضوان بر کنار کوثری

تا منور مرقدت پرنور و پر ریحان بود

من نپندارم‌ که با هول نکیر و منکری

سیرت والا ز تو در هفت کشور ظاهرست

گر تو پنهان‌ گشته اندر خاک چارم ‌کشوری

خالقی‌کاندر فراقت کرد گریان چشم ما

داور حق است و با او نیست ما را داوری

صبر بادا در فراق تو شه آفاق را

تا بیابد در صبوری پایهٔ پیغمبری

نیک‌بختی باد و نیکوسیرتی نسل تورا

زانکه کارت نیک‌عهدی بود و نیکومحضری

تا فراق تو دل و جان معزی خسته‌کرد

از دریغ و حسرت تو توبه‌کرد از شاعری

 
نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی
sunny dark_mode