رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ اول در نگارش احوال مشایخ و عارفین » بخش ۹۳ - ضیای کاشانی

زبدهٔ فضلا و قدوهٔ علما و خلف الصدق مولانا نور است. که از مشاهیر علما بوده. باری نام شریف آن جناب ضیاءالدین محمد است. بعضی گفته‌اند اصل ایشان آذری و در کاشان توطن داشته‌اند. به هر حال از همگنان خود طاق بوده و به کمالات یگانهٔ آفاق. با نهایت فضل صاحب ذوق و به صحبت اهل ذوقش شوق. کاملان را مرید و طالبان را مراد. وفاتش در سنهٔ ۱۰۲۴ در کاشان. از اوست:

افسانهٔ ما گرچه دراز است خوشست

هرچند که عشق جانگداز است خوشست

حسن تو به هر روی که باشد نیکوست

عشق ارهمه بر وجه مجاز است خوشست

٭٭٭

هستی که شود نیست ز هستی به دراست

هر زر که شود مس به حقیقت نه زر است

مس را به عمل توان زر خالص کرد

اینجا نظری کن که محل نظر است

٭٭٭

با آنکه شب از غصه غمم فرساید

روزم همه آرزو که شب کی آید

آزردهٔ روزگار را القصه

روز دگر و شب دگر می‌آید

٭٭٭

زاهد به خرابات بیا راست مترس

ترسی که در این راه خطرهاست مترس

آن کس که ز ترس او نیایی برما

پنهان ز تو در خرابهٔ ماست مترس

٭٭٭

ای هر نفس از جود توام فیض نوی

بی لطف تو صد هزار کوشش به جوی

توفیق تو گر راهنمایی نکند

از سعی به جایی نرسد راهروی