ای ملک گیتی گیتی تر است

حکم تو بر هرچه تو خواهی رواست

در خور تو وزدر کردارتست

هرچه درین گیتی مدح و ثناست

نام تو محمود بحق کرده اند

[...]

آنکه بنا کرد جهان زین چه خواست؟

گر به دل اندیشه کنی زین رواست

گشتن گردون و درو روز و شب

گاه کم و گاه فزون گاه راست

آب دونده به نشیب از فراز

[...]

اول او اول بی ابتداست

آخر او آخر بی‌انتهاست

غمزه‌ی نسرین نه ز باد صباست

کز اثرِ خاکِ تواش توتیاست

هر گهری کز دهن سنگ خاست

با لبش از جمله دندان بهاست

تا ز عدم گرد فنا برنخاست

می‌تک و می‌تاز که میدان تراست

تا ندهندت، مَسِتان گر وفاست

تا ننیوشند، مگو گر دعاست

سرمه‌کش دیدهٔ نرگس صبا‌ست

رنگرز جامهٔ مس کیمیا‌ست

نزل بلا عافیت انبیا‌ست

و‌آنچه ترا عافیت آید بلا‌ست

گفت در این ره که میانجی قضاست

پای سگی را سر شیری بهاست

روز و شب از قاقُم و قُندُز جداست

این دَلهٔ پیسه پلنگ اژدها‌ست

عمر کم است از پی آن پر بها‌ست

قیمت عمر از کمی عمر خاست

گر دهی ای خواجه غرامت توراست

مایه ز مفلس نتوان باز خواست

آینه چون نقش تو بنمود راست

خود شکن آیینه شکستن خطاست

سنگش یاقوت و گیا کیمیا‌ست

گر نشناسی تو غرامت کِراست‌؟

کار به دولت نه به تدبیر ماست

تا به جهان دولتِ روزی کِراست

جمله عالم تو گرفتی رواست

چون بگذاری طلبیدن چراست؟

گرنه تنک‌دل شده‌ای وین خطاست

راز تو چون روز به صحرا چراست؟

خصمیِ کژدم بتر از اژدها‌ست

کاین ز تو پنهان بوَد آن برملا‌ست

بر شکرت جمع مگس‌ها چراست

نکته لاحول مگسران کجاست

هر نظری بر رخ او راست نیست

جز نظری کو ز ازل بود راست

اسب خسان را به رخی پی بزن

[...]