گنجور » مولانا » دیوان شمس » رباعیات

مولانا » دیوان شمس » رباعیات »

رباعی شمارهٔ ۲۳۰

با شب گفتم گر بمهت ایمانست

این زود گذشتن تو از نقصانست

شب روی به من کرد و چنین عذری گفت

ما را چه گنه چو عشق بی‌پایانست

نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی

حاشیه‌ها جمع شود / باز شود

تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...

شقایق عسگری در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۶ مهر ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۰۷ نوشته:

تنها عشق است که میماند.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

مهدی قناعت پیشه در ‫۴ سال و ۱۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۱۲ نوشته:

با شب گفتم گر بمهت ایمانست
این زود گذشتن تو از نقصانست
شب روی به من کرد و چنین عذری گفت
ما را چه گنه چو عشق بی‌پایانست. مولانا پرتو ماه در شب را و روشن شدن یا رفع نقص شب که اگر تاریکی بدانیم با غیر روز و روشنائی را میسر نمیداند و شب زیرکانه پاسخ میدهد که تاریکی نقص من نیست و سیاهی و گناا و یا شیطان وتاریک بودن جزء جدانشدنی ذات هستی و وجود وجهان است و چون ما عشق الهی را روشنایی یا حقیقت بدانیم عشق چنان عظیم و پرقدرت وبی پایانست که از طریق ماه زمین را روشن مینماید ویا در هر تاریکی و ظلمتی میتوان نوری از حقیقت یافت ویا نظام مند بودن حرکت وعظمت هستی را، با وجود نور خورشید یا نور حقیقت در هر تاریکی ئی میتوان یافت.

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

کوروش در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۲۱ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۲:۳۷ نوشته:

کسی میتونه این رباعی رو تفسیر کنه ؟

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

کوروش در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۲۰:۳۴ پاسخ داده:

عشق بی پایان است چه ربطی داشت اخه ، عذر ماه پذیرفتنی نیست

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

ملیکا رضایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۰۷:۴۱ نوشته:

ماه میتواند همان یار باشد ولی از نظر من اینجا ماه همان ماه و شب همان شب است؛

حتما غزل بی من مرو مولانا را که هم همایون جان شجریان و هم علیرضا قربانی خوانده است را شنیده اید احتمالا؛در آنجا بیتی هست با این مضمون : شب ز نور ماه روی خویش را بیند سپید شب منم تو ماه من بر آسمان بی من مرو ٫٫در همین غزلی که عرض کردم ماه یار است و شب عاشق ولیکن اگر دور از این مجاز و استعاره ها بمانیم و شب همان شب و ماه همان ماه باشد در این بیت از غزل عرض شده شب عاشق ماه هست و آنچنان که روی سیاه او از عشق و از زیبایی ماه سپید شده و نورانی میشود هرشب و وقتی صبح برمیخیزد و خورشید برآید از آن ماه زیبا سفید میشود و حتی میتوان گفت از دوری از ماه او میگوید شبرمنم تو ماه من بر آسمان بی من مرو که یعنی واقعا از ماه میخواهد که هر ثانیه کنارش باشد ... دیدن ماه بر ما تنها در سیاهی امکان دارد پس باید همیشه شب سیه بماند ...

اینجا هم عشقی زیبا هست از بیان عشق شب به ماه که همان مصراع دوم بیت اول رباعی« این زود گذشتن» نشان از سپید شدن سیاهی شب و صبح شدن است و چه زیبا شب از عشق خود در بیت دوم جواب داد ... .

اما این رباعی عشق و ایمان را به هم مخلوط داده است این را شاید عده ای از دوستان ایمان به خدا و دین تلقی کنند لیکن در این رباعی مایه هایی میبینم که مولانا در آن عرصه که این سرود ، غرق در عشق بود و در حال دست یافتن به عشق والا و بالاتری گویی در مراحل ابتدایی دست یافتن به عشق بالاتری بوده و هنوز به ابتدا راه هم کاملا نرسیده بود ...

بیت دوم :

شب در جواب سوال(این ایرادی که در واقع ازش گرفته شده که مانند استفهام انکاری هم میتواند باشد اما سوالی نیست ولی خب اگر به نوعی معنی بشه می‌تونه سوالی هم باشه) من اینگونه گفته است :گناه ما چیزی نیست که عشق بی پایان است ...

تضادی در این شعر موج میزند ...مصراع اول بیت اول و مصراع دوم بیت دوم؛

در واقع تا اینجا میابیم که عاشق از شب سوال کرده ... اما اگر بخواهیم بهتر معنی کنیم گویی عاشق اینجا با آنکه یک نفر است اما با خودش در حال گفتگو ست و شب همان عاشق است اما تصویر عاشق یعنی مثل همین که ما در زندگی روزمره خود با خودمان حرف بزنیم ...این دیوانگی نیست ...شاید بیشتر در اوقات تنهایی اینگونه باشیم یا اگر هم در کنار دیگران اینگونه باشیم به دنیای اطراف و افراد اطراف خود توجه و دقتی نداریم یا اصطلاحا تو باغیم :)))

-اینجا نیستیم;)-در واقع خب عاشق دارد میگوید که من بیگناهم یا گویی به نوعی دارد این سیری که از ابتدای عاشق شدن تا کنون را بررسی میکند یا با خود از عشقش می‌گوید ...

و این هنگام است که عاشق میبیند هیچ گناهی نکرده ... البته گناه یعنی همان خطایی و گناهی که در عشق است نه از نظر دینی و ...

به همین علت میگوید : ما را چه گنه چو عشق بی پایانست

و میتوان به گونه دیگر هم گفت: عاشق واقعا با شب سخن بگوید ...اصطلاحا خیال پردازی عاشق است ...از بی پایانی اندوه اینگونه میشود که ما خیال پردازی میکنیم ولی غرق در این خیال نمی‌شویم ...تنها با کسی سخن میگوییم چون درد را جز آنکه کشیده است نمی‌داند پس با یک کس یا با یک چیز حرف می‌زنیم ...او با شب حرف زده و جوابی که در واقع خود عاشق به خودش داده همان مصراع دوم بیت دوم است ولی بسیار دقت باید کرد که او با آنکه با کس و چیز دیگر حرف زده و از او جواب گرفته با این حال در واقع با خودش حرف زده ؛ ورنه حرف زدن با کسی که وجود خارجی ندارد یا زنده نیست و نفسی ندارد ممکن نیست ؛

مثل یک داستان کوتاه از عشق است و بس ... تضاد ملایمی که در این شعر است در واقع زیبایش کرده ...بیت اول گویی خیلی رک میگوید که پس تو عاشق نیستی ، بیت دوم هم میگوید که عشق بی پایان است ... او خود میآید و میرود(ماه میرود و صبح شده و رفته است)این تداوم پدیده است که بی پایان است و چون عاشقم جز این چاره ندارم ... روشن بودن در دوری ماه شاید نبودن همان تیرگی ست ... نبودن چشمی که فقط کور باشد و یکی بیند که او همان یار یا معشوق یا همان ماه است و تیره بودن آسمان در این عشق همان شب در حضور ماه اثبات این عشق است که تا یار هست همه جا تیره است و تنها یکی چراغ است و چون او برود همه جا روشن از چراغ شود آنچنان که راهی چشم نمی‌بیند ...به عبارت دیگر این تضاد اینگونه هست:

بیت اول همانگونه که گفتم میگوید عاشق نیستی و بیت دوم اما توجیه میکند میگوید من عاشقم ؛ او هست که دور میشود و میآید باز و این تا ابد ادامه داشته و هیچ گاه پایان ندارد ..

زیستن و هر لحظه را به تماشا معکوس نشستن و در نهایت در عمق حیرانی عاشق بودن ...

درود بر دوستان عزیز و درود بر مولانا ... .

replyپاسخگویی به این حاشیه flagگزارش حاشیهٔ نامناسب linkرونوشت نشانی حاشیه

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	لغزش به بخش حاشیه‌های شعر
	لغزش به بخش تصاویر نسخه‌های خطی، چاپی و نگاره‌های هنری مرتبط با شعر
	لغزش به بخش ترانه‌ها و قطعات موسیقی مرتبط با شعر
	لغزش به بخش شعرهای هم‌آهنگ
	لغزش به بخش خوانش‌های شعر
	لغزش به بخش شرح‌های صوتی
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	به اشتراک‌گذاری متن شعر جاری در گنجور
	مشابه‌یابی شعر جاری در گنجور بر اساس وزن و قافیه
	مشاهدهٔ شعر مطابق قالب‌بندی کتاب‌های قدیمی (فقط روی مرورگرهای رومیزی یا دستگاه‌های با عرض مناسب)
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

وزن:	مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری:	رباعی
منبع اولیه:	ویکی‌درج

ورود به گنجور

رباعی شمارهٔ ۲۳۰